STOWARZYSZENIE SIEMONIA - PRZESZŁOŚĆ TERAŹNIEJSZOŚĆ PRZYSZŁOŚĆ

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki
Start Siemonia-rys historyczny
Email Drukuj PDF
Spis treści
Siemonia - rys historyczny
Położenie geograficzne
Charakterystyka środowiska
Odkrycia archeologiczne
Historia powstania wsi
Dzieje Parafii Siemonia
Kościól parafialny
Historia szkoły
Historia linii kolejowej
Piaskownia Siemonia
Ochotnicza Straż Pożarna
Legendy
Materiały źródłowe.
Wszystkie strony

DZIEJE PARAFII SIEMONIA. Fot. J.Gwóźdź

 

Parafia Siemonia została erygowana przez biskupa krakowskiego Iwona z Odrowążów  w dniu konsekracji kościoła pod wezwaniem Wszystkich Świętych 3 listopada 1225r. ( niektóre źródła np. "Studia i materiały z dziejów Siewierza i Księstwa Siewierskiego" pod red. F. Kiryka podają datę - 13 listopada 1225r.)

Tym samym kościół w Siemoni cieszący się trzynastowieczną metryką, należy obok świątyni św. Jana Chrzciciela w Siewierzu, św. Jakuba w Sączowie, świątyni w Grodźcu i parafii św. Stanisława w Czeladzi do najstarszych kościołów na ziemi siewierskiej.

W czasach biskupa Iwo Odrowąża Siemonia była podobnie jak Sączów własnością rycerską. Warto zwrócić uwagę na wysoki poziom zagospodarowania parafii w Siemoni, która w latach 1354-1356 była nawet siedzibą dekanatu. Dysponowała polami w dwóch częściach  (w tym 3 łany koło młyna), łąką "Korzystki"i zagrodnikiem w Brzękowicach, a także dziesięcinami ze wszystkich wsi należących do parafii , z wyjątkiem Dobieszowic. Majątek nieruchomy parafii powiększał się w wyniku zapisów testamentowych, bardzo zróżnicowanych pod względem wartości, ale składanych systematycznie niezależnie od przynależności stanowej.

Od najdawniejszych czasów terytorium parafii należało do ziemi krakowskiej i kasztelanii bytomskiej, której duchowni przed powstaniem parafii sprawowali opiekę duszpasterską nad ludnością tych obszarów.

Kiedy w latach 1178 -1179  książę krakowski - Kazimierz Sprawiedliwy ofiarował księciu opolskiemu - Mieszkowi Plątonogiemu dwie kasztelanie: Oświęcim i Bytom wraz z okolicą - parafia Siemonia została włączona do Śląska (księstwo  opolsko-raciborskie).

Od 1281r. należała do księstwa bytomskiego, zaś od 1337r. do księstwa cieszyńskiego ( wtedy to właśnie  książe cieszyński Wacław nabył ziemię siewierską ).

W 1443r. biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki kupił ziemię siewierską wraz z parafią Siemonia i powstało księstwo siewierskie, obejmujące ziemie od Koziegłów do Czeladzi. Sejm Czteroletni w 1790r. zniósł księstwo siewierskie i inkorporował je do Rzeczypospolitej. Po III rozbiorze Polski (1790r.) dawne księstwo siewierskie zajęły Prusy, lecz utraciły je po wojnach napoleońskich i wtedy weszło ono w skład utworzonego Księstwa Warszawskiego.

Dawna granica księstwa siewierskiego na tle granic państw zaborczych.
( Autor udostępnił je w zasobach Wikipedy jako własność publiczną.)

Po Kongresie Wiedeńskim (1815r.), kiedy znów podzielono terytorium Polski, parafia Siemonia znalazła się w tzw. Królestwie Kongresowym, którego granica biegła wzdłuż rzeki Brynicy - pod zaborem rosyjskim.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918r. parafia Siemonia znalazła się w granicy państwa polskiego - w woj. kieleckim, a po II wojnie światowej - w woj. katowickim.

W średniowieczu do parafii Siemonia należały następujące wsie: Siemonia, Korzystki, Brzękowice, Dobieszowice, Góra, Rogoźnik i Gawczyce (wieś zniszczona doszczętnie przez Szwedów w czasie  najazdu w latach 1655-1656) Twardowice, okresowo Myszkowice i Łubianki, przyłączone później do Sączowa, od XVII w. Wymysłów i Wesoła. W 1820r włączono wsie Bobrowniki i Żychcice, których mieszkańcy nie mogli należeć do macierzystej parafii Kamień, znajdującej się na terenie Prus.

Rozległa  parafia siemońska z biegiem czasu rozpadała się na mniejsze parafie. Najpierw w 1904r. Bobrowniki, a potem w 1909r. Żychcice  otrzymały własną parafię. Po II wojnie światowej w 1957r. powstała parafia Rogoźnik, a w 1969r. - Dobieszowice i Strzyżowice.

Od początku powstania parafia Siemonia należała do diecezji krakowskiej. Po III rozbiorze Polski przez kilka lat znajdowała się w diecezji wrocławskiej, potem znów krakowskiej, a od 1882r. należała do diecezji kieleckiej.W 1925r. została włączona do nowej diecezji częstochowskiej. Od 25 marca 1992r. należy do nowo powstałej diecezji sosnowieckiej. Aktualnie w jej skład wchodzą następujące miejscowości: Siemonia, Góra Siewierska, Twardowice, Wymysłów, Brzękowice Górne i Brzękowice Wał. Parafia liczy 3116 wiernych ( 2014r.ę

Z parafii siemońskiej wywodzi się  kilku księży : ks. St.Czerski, ks. St.Klimczyk, ks. St. Smółka, ks. dr J. Sznura, ks. W. Sznura, ks. W. S.Szulc.

Ks. Wojciech Szulc (imię zakonne - Serafin) bernardyn, kapelan powstańczy ( brał czynny udział w Powstaniu Styczniowym 1863r. ) Urodził  się 16.04.1831r. w Siemoni, zmarł 7.12.1905r. Pochowany został w Pistyniu ( obecnie Ukraina), gdzie od 1888r. pełnił rolę  proboszcza. Niestety, zabytkowy kościół w Pistyniu został spalony, a leżący przy nim cmentarz, na którym pochowano ks. Szulca został zdewastowany, a potem całkowicie zniszczony i zabudowany budynkami mieszkalnymi.

Kapłani pochowani na cmentarzu przynależącym do parafii: ks. Bolesław Pieńkowski, ks. Wojciech Kaczmarczyk, ks. Stanisław Czerski, ks. Stanisław Klimczyk, ks. Stanisław Smółka, a także ks. prałat Antoni Ciepliński - generalny wizytator religijny w odrodzonej Polsce oraz dwóch nieznanych kapłanów.  Od 11.X.2014r. spoczywa tu również ks.  kan. Tadeusz Strzelczyk, który przez ponad 30 lat pełnił funkcję proboszcza w tutejszej parafii.


Groby ks. Stanisława Smółki, ks. Wojciecha Kaczmarczyka i ks. Bolesława Pieńkowskiego ( Fot. J.Waler)

Grób rodziny Klimczyków i ks. Stanisława Klimczyka ( Fot. J. Waler)

Grób rodziny Niemców i ks. Antoniego Cieplińskiego ( Fot. J.Waler)

Odnowiona tablica nagrobna ks. Prałata A. Cieplińskiego - Naczelnego Wizytatora Szkół w Odrodzonej Polsce ( Fot. J. Waler)


Grób rodziny Czerskich i ks. Stanisława Czerskiego ( Fot. J. Waler


Od 11.X.2014r. na siemońskim cmentarzu spoczywa także  ks. kan. Tadeusz Strzelczyk. (Fot. J.Waler)

 

Na przestrzeni lat proboszczami w parafii pw. "Wszystkich Świętych" byli: ks. Piotr, ks. Teodoryk, ks. Jaśko, ks. Mikołaj z Siemoni, ks. Cezary Siemoński, ks. Melchior Siemoński, ks. Paweł Szczerba, ks. Jan de Ląd, ks. Szymon z Kielc, ks. Walenty Nikocius, ks. Mikołaj Koiszewski, ks. Stanisław Rap, ks. Wojciech Janeczkowicz, ks. Franciszek Bernard Petrycy, ks. Baltazar Horlemus, ks. Jan Jasiński, ks. Jan Kitelski, ks. Franciszek Landecki, ks. Sebastian Kuczewicz, ks. Jan Pruss, ks. Józef Feige, ks. Jakub Garbaczyński, ks. Mikołaj Szymkiewicz, ks. Wincenty Dobrzański, ks. Ludwik Gołuszko, ks. Adam Iwiński, ks. Mikołaj Bondarenko, ks. Bolesław Pieńkowski, ks. Julian Suma, ks. Antoni Sewerynek, ks. Stanisław Poroszewski, ks. Ewaryst Szopiński, ks. Wojciech Kaczmarczyk, ks. Henryk Dobranowski, ks. Tadeusz Strzelczyk.

Obecnie, dekretem Kurii Diecezjalnej z 12 czerwca 2012r. proboszczem w Siemoni został mianowany ks. Marek Wyjadłowski (wcześniej administrator parafii).

Wikariusze w parafii Siemonia występowali już od schyłku XVI do schyłku XVIII wieku. Za duszpasterzowania ks. Stanisława Jasińskiego /1788-1798/ w pracy parafialnej uczestniczył wikariusz Mateusz Świerczak. Prawdopodobnie ks. Feige nie miał do pomocy wikariusza, gdyż dopiero w roku 1821, w związku z przyłączeniem Bobrownik i Żychcic władze kościelne przydzieliły wikariusza, ks. Karola Sitkowkiego.  Brak jest wiadomości o wikariuszu za pasterzowania wspomnianego powyżej ks. J. Garbaczyńskiego.

Bliskim współpracownikiem plebana był organista. Znamy z nazwiska kilku z nich. W roku 1801 był to Walenty Kozłowski, jego następcą został Wojciech Paluchowski, który w dokumentach występuje jako organista i dyrektor szkoły. Krótko w Siemoni występuje organista Franciszek Krupiński, po którym nowym organistą i jednocześnie nauczycielem szkółki elementarnej przy kościele parafialnym został Franciszek Jurczyński. W 1840 roku jako organista występuje Mateusz Domakiewicz. Listę siemońskich organistów w pierwszym półwieczu XIX wieku zamyka Walenty Chłądzyński.

Tradycja  szkoły parafialnej w Siemoni sięga XVI wieku. O jej historii można przeczytać w Zakładce / Historia szkoły w Siemoni.

Po II rozbiorze Polski  (1793r.) włościanie siemońscy własnym kosztem wybudowali szkołę . Kierownikiem jej był w 1801r.  wspomniany wyżej - organista siemoński  Walenty Kozłowski, następnie  Wojciech Paluchowski  (do roku 1858, kiedy to  nieremontowany budynek popadł w ruinę). Podobny los stał się udziałem szpitala, czyli przytułku parafialnego, na którego prowadzenie zabrakło środków. Z tego samego powodu nie udało się wyremontować starego dworu w Siemoni z przeznaczeniem dla ubogich.

W kronikach parafialnych znajdujemy też informacje, że od 1793 roku obowiązki dzwonnika i grabarza pełnił Jan Grafowski. Cmentarz ogrodzony murem otaczał kościół. Pół wieku później, w roku 1858 cmentarz był już zlokalizowany poza wsią, przy drodze do Będzina.

 


 

Jubileusz 790 - lecia Parafii  p.w. Wszystkich Świętych w Siemoni.


W dniach od 26 do 28 czerwca 2015r. w Siemoni  obchodziliśmy Jubileusz 790-lecia istnienia Parafii p.w. Wszystkich Świętych i jednocześnie odpust naszej świątyni a także 25-lecie posługi kapłańskiej ks. Proboszcza Marka  Wyjadłowskiego. W niedzielę odbyła się uroczysta msza odpustowa, którą odprawił zaproszony specjalnie na tę okazję -  biskup krakowski Grzegorz Ryś. Jego Eminencja - ksiądz biskup w wygłoszonej  homilii wspomniał m.in. o konsekracji kościoła w 1225r. przez biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że kościół w Siemoni cieszący się trzynastowieczną metryką, należy obok świątyni św. Jana Chrzciciela w Siewierzu, św. Jakuba w Sączowie, świątyni w Grodźcu i parafii św. Stanisława w Czeladzi do najstarszych kościołów na ziemi siewierskiej.

Fot. Bobrowniki TV

Na mszę świętą , która miała szczególnie uroczysty charakter przybyły tłumy wiernych - głównie mieszkańców Siemoni i sąsiednich miejscowości, ale również wielu gości oraz przyjaciele i znajomi, którzy wspólnie z naszą wspólnotą parafialną chcieli uczcić  to szczególne  dla nas wydarzenie. Doniosłość wydarzenia podkreślały tradycyjne stroje regionalne Pań z Kół Gospodyń Wiejskich z Siemoni, Twardowic, Góry Siewierskiej, Wymysłowa i Brzękowic. Dostojnie, w galowych mundurach prezentowali się druhowie z Ochotniczych Straży Pożarnych. Podczas mszy bardzo pięknie śpiewał nasz chór kościelny, pod kierunkiem organisty i grała orkiestra parafialna. Zwieńczeniem uroczystości była nowenna do Matki Bożej  Nieustającej  Pomocy - patronki naszego Kościoła, po której wierni uczestniczyli w procesji odpustowej dookoła naszej świątyni.

Fot. Bobrowniki TV

Jak na odpust parafialny przystało, wokół świątyni, ku uciesze szczególnie najmłodszych, nie zabrakło kramów i stoisk z  pamiątkami, dewocjonaliami  i ikonami, wykonanymi przez członków Wspólnoty Betlejem. Niestety, tradycyjnie już, podobnie jak w ubiegłych latach, pogoda niezbyt nam dopisała, ale na szczęście, nie przeszkodziło to wspólnemu świętowaniu.

Z okazji Jubileuszu przygotowano wiele atrakcji kulturalnych:

W piątek - 26 czerwca w Kościele Parafialnym wystąpiła Antonina Krzysztoń-piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów, której twórczość  zaliczana jest do nurtu poezji śpiewanej. Nie była to pierwsza wizyta artystki w Siemoni - w marcu mieliśmy okazję posłuchać Jej pieśni wielkopostnych.

Fot. Bobrowniki TV

W sobotni wieczór - 27 czerwca, odbył się koncert zespołu Fisheclectic, który w swojej twórczości porusza temat bliskiej relacji człowieka z Bogiem. Ich muzyka  jest połączeniem elektroniki z dźwiękami akustycznymi, wymykającymi się typowym  ramom stylistycznym.  Poza śpiewem, muzycy w swojej twórczości korzystają z takich instrumentów jak skrzypce elektryczne, mandolina, sitar, trąbka, gitara klasyczna, akustyczna, elektryczna, kontrabas, piano akustyczne i elektryczne, dźwięki otoczenia i odgłosy przyrody.

Fot. Bobrowniki TV

Natomiast w niedzielę - 28 czerwca w Domu Kultury w Siemoni, aktor scen zagłębiowskich Dariusz Niebudek poprowadził piękny, nastrojowy  koncert Pati Cze z zespołem. Pati Cze to pseudonim artystyczny Patrycji Kawęckiej - Czerskiej, której wokalne umiejętności i różnorodny repertuar doceniony został przez licznie zebraną publiczność.

Fot. Bobrowniki TV

Po koncercie, w patio Gimnazjum  zorganizowano festyn rodzinny, a do wspólnej zabawy zachęcał zespół Eminens.


Relacja filmowa i fotograficzna z obchodów 790-lecia powstania Parafii w Siemoni

na stronie  zobacz!.


 



Poprawiony: piątek, 14 lipca 2017 23:19  
Start Siemonia-rys historyczny